اردیبهشت 9, 1403

گشتی در پارک های تهران [قسمت اول]

پاییز که می شه، واسه انرژی مثبتای نوستالژی باز، گردش در پارکا به همون اندازه شیرین و دوست داشتنیه که گالری گردی و موزه گردی، بخشی از سبک زندگی گردشگری شهری اونا رو تشکیل میده. پاییز، فصل سفر اونم در سرزمین چهار فصل ایرانه.

اگه شمام عاشق گشت و گذار در ایران هستین و در پایتخت حضور دارین و فرصت ایرانگردی در این فصل قشنگتر رو ندارین،‌ پیشنهاد می کنیم در آخر هفته های پاییزی، گشتی به پارکای تهران بزنین و با این ظرفیتای طبیعی که بعضی وقتا، قدمتی طولانی دارن،‌ آشنا شید.

هنوزم تو تهران کسایی هستن که وقتی از اونا  درباره دریاچه خلیج فارس یا بوستون جوانمردان یا بوستون نهج البلاغه یا پل طبیعت سوال می کنین، حتی نشانی این مکانای طبیعت گردی غرب تهران رو به درستی نمی دونن و تنها نامی از اونا در رسانه ها و شبکه های اجتماعی شنیده ان و لاغیر!

تعداد شهروندان تهرانی که نشانی درستی از این پارکای جدید و فوق العاده قشنگتر و خوشحال کننده و باحال تو ذهن ندارن و حتی یه بار هم به اون جا سر نزده ان، بسیاره. به هر حال،‌ دوران پاساژ گردی و شاید دور دورای خیابانی در بهار و تابستون داغ ۹۵، فرصت پارک گردی رو واسه خیلیا جفت و جور نکرده که با امید به اینکه در پاییز،‌ فرهنگ گردشگری شهری خود رو تا حدودی با طبیعت آغشته کنن.

پیاده روی در پارکا و اختصاص بخشی از وقت روزانه یا هفتگی به پارکای دور و بر خونه، نه فقط واسه سلامت جسم و روح خوبه، بلکه در ارتقای مهارتای رابطه جمعی آدما به خصوص نسل جوون نقش زیادی داره.

حال خوب و خوش در روزگار ماشینی امروز، جایی که ما رو انرژیای منفی بسیار محاصره کرده ، چیز کمیابی شده.
باید تلاش کرد تا واسه جذب انرژیای مثبت و به قول پزشکان: جذب اکسیژن خالص، به جاهای طبیعی نزدیک محل سکونت مراجعه کرد.

حالا واسه آشنایی با پارکای تهران، با ما همراه باشین. در این نوشته، بخش اول رو می خونید، در بخش دوم و سوم هم به ادامه همین مطلب می پردازیم.

پارک شهر

واسه قدیمیای تهران و بچه های محله های پایین و نه خیلی بالا!، پارک شهر، یکی از پارکای اصلی و مهم تهران در روزگاران نه خیلی دور بود.

پارک شهر حالا در محلی قرار داد که قبلا به اون منطقه سنگلج می گفتن و اتفاقا این نام، حالا روی یه از تماشا خونهای مرکزی تهران هم قرار داره و تئاتر سنگلج،‌ معروفیت زیادی بین اهالی نمایش داره.
گفته شده که در عصر پهلوی اول، خونها و آلونکایی که در این منطقه قرار داشت خراب شد و درختانی تنومند جای اونو گرفت.

این منطقه به باغ سنگلج معروفیت یافت و هر بخش، به یکی از ادارات اون سازمان تعلق گرفت. بخشی در اختیار بلدیه تهران قرار گرفت و بخشی هم به اداره کشاورزی وقت و البته از سال ۱۳۲۸، این مجموعه زیر نظر شهرداری تهران رفت.

پارک شهر رو باید اولین پارک پایتخت ۲۳۰ ساله تهران دونست. این پارک بین سالای ۱۳۲۲ تا ۱۳۲۹، کار طراحی و ساخت اون به طول رسید و در واقع ترکیبی از طراحیای منظم و بی نظم بوده و پوشش گیاهی متنوعی رو در خود جای داده.

در پارک شهر می تونین گیاهانی هم چون بلوط، کاج دریایی، ماگنولیا، زبون گنجشک، صنوبر، شاه بلوط و حتی فندق و پروس و سولاسون رو ببینین.

پارک شهر در چند دهه گذشته در برابر تغییراتی شده و امکانات زیادی به اون اضافه شده.
از اون جمله میشه به سفره خونه سنتی، دریاچه آکواریوم، زمین بازی کودکان، آمفی تئاتر شهرداری، سالن ورزشی، محوطهای بدنسازی اشاره کرد محوطه تندیش شیر سنگی هم از جمله نمادای قدیمی این پارکه.

در این پارک، علاوه بر امکانات بالا، نمازخانه و کتابخونه بزرگی هم در دسترسه. مرکز بهزیستی، مهد کودک، ساختمون ناحیه دو و دفتر فضای سبز شهرداری منطقه ۱۲ هم قرار داره.
از هشت ورودی پارک شهر می تونین وارد شید و واسه دسترسی به اون، از مترو ایستگاه امام خمینی استفاده کنین که در فاصله چند صدمتری این ایستگاه مرکزی تهران قرار داره.

از بخشای مهم کشور که در دور و بر این پارک قرار دارن میشه به دیوان عدالت اداری، پزشکی قانونی، ساختمون شورای اسلامی شهر تهران،‌ ساختمون مرکزی شهرداری تهران، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی، وزارت دادگستری اشاره کرد.

سایت پرنده نگاری پارک شهر تهران که در آذر ۱۳۹۳ گشایش شد، از جمله امکانات خیلی مهم این پارک قدیمی پایتخت هستش.
اولین سایت پرنده نگاری به خاطر آشنایی شهروندان با پرندگان، در این مکان احداث شد که مجهز به دوربینای دوچشمی و تلسگوپ بوده و بیشتر از ۴۰ گونه پرنده در پارک شهر شناسایی شده که شامل پرندگان ساکن، مهاجران تابستونی و زمستونی میشه.

پارک دانشجو

از جمله پارک هاییه که در خیابون انقلاب قرار داره.

این پارک، محفلی واسه دانشجوای موسسات و دانشگاه های دور و بر خیابون انقلاب بوده و بعضی وقتا، گذرگاه عابرانی که واسه انجام امور جورواجور به این خیابون مهم تهران اومده و کمی در اون استراحت می کنن.

به واسطه هوای معمولا آلوده خیابون انقلاب که با تردد بسیار وسایل حمل و نقل عمومی و خصوصی همراه س، پیاده روی در طول روز در بعضی از زمانای سال خیلی طرفدار نداره،‌ اما شبای اونم چون شبای پارک لاله، زیباست.

سالای نه خیلی دور، پارک دانشجو یکی از مخروبهای تهران و محل زندگی زاغه نشینان بود. در پوشش گیاهی اون میشه به نارون، چنار، بلوط و کاج و زیتون اشاره کرد.
پارک دانشجو در قسمت غربی خود، یکی از مهم ترین مراکز هنری ایرونی رو جای داده. تئاتر شهر، نماد نمایش در ایران، در این پارک قرار داره.

اگه به این پارک رفتید، تلاش کنین دست کم از بنای تئاتر شهر بازدید کنین و از برنامه تئاترای اونم کسب اطلاع کنین شاید بخشی از فرهنگ گردشگری شهری شما در پاییز، به تئاتر بدن. هنری که خیلی در ایران جدی گرفته نمی شه!

ساختمون تئاتر شهر در سال ۱۳۴۶ احداث شد و روند تکمیل اون تا ۵ سال پس از اون یعنی در سال ۱۳۵۱ به طول رسید. سازمان جشن هنر در عصر پهلوی، مدیریت اونو رو دوش گرفت و بعد به رادیو و تلویزیون قبلی منتقل شد.
حالا این مجموعه فرهنگی و هنری به وسیله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می شه و هر روز، برنامه های نمایشی جور واجور از ادبیات ایران و جهان در اون روی صحنه میره.

ساختمون تئاتر شهر که در بخشی از پارک دانشجو واقع شده، دارای ۴ تالار اصلی به اسمای: تالار اصلی، چهار شو، شماره دو و قشقاییه. کتابخونه تخصصی، مرکز اسناد هنرهای نمایشی و پارکینگ و کافی شاپ، از جمله بخشای ساختمون تئاتر شهر هستش.

ساختمون تئاتر شهر، بیشتر از ۵۷۰ صندلی داره و امکانات تخصصی برگزاری نمایش رو درارست. تا کنون صدا گروه نمایشی معروف از کشورای جور واجور جهان در این ساختمون،‌ به اجرای نمایش پرداخته ان و این تئاتر در طول نیم قرن فعالیت خود،‌ اندازه هنرمندان خیلی از ایران و اقصی نقاط جهان بوده.

به کار گیری خط ۳ و ۴ مترو شهری تهران واسه رسیدن به پارک شهر  و بازدید از تئاتر شهر پیشنهاد می شه.
البته در خیابون انقلاب و خیابون ولیعصر هم  می  توان از اتوبوسای تندرو BRT واسه رسیدن به تئاتر شهر هم استفاده کرد که خرج چندانی نداره.

پارک لاله

شاید یکی از معروف ترین پارکای تهران هم واسه قدیمیا و هم واسه نسل جدید باشه. نامی شناخته شده در حد پارک ملت در شمال خیابون ولی عصر تهران. این پارک، در سالای نه خیلی دور، محل اسب دوانی جلالیه بوده که واسه رژه در اختیار ارتش اون زمان قرار می گرفت.

جالبه که بدونین که طرح پارک لاله رو دوش وزارت آبادانی و مسکن اون زمان بوده و ترکیبای منظم و نامنظمی در طراحی معماری دید اون استفاده شده.
ژوفه، طراح معروف فرانسوی در دهه چهل شمسی، این پارک رو طراحی کرد.

پارک لاله پوشش گیاهی متنوعی داره که از ان جمله میشه به سرو نقره ای، چنار، بلوط، اقاقیا، افرا، توت، بید سرخ، پالم،‌ نارون، صنوبر، مروارید قرمز و لیگوستروم اشاره داشت.

در پارک لاله که در زمینی به مساحت ۳۳۰ هزار متر مربع قرار داره، زمین بازی کودکان، زمین چمن مصنوعی فوتبال و پیست اسکیت، نگارخانه و فدراسیون شطرنج و آمفی تئاتر روباز در دسترسه که در شبای تابستون، به نمایش فیلم در فضای باز روی پردهای بزرگ، فعال بود.

نوشته تصادفی:   ۱۰ زن برجسته تاریخ که نقش مهمی در پیشرفت علم داشته اند

قبلا در گفتاری در ما، درباره موزه ۲.۵ میلیارد دلاری هنرای معاصر تهران صحبت کردیم که اتفاقا در نزدیکی پارک لاله قرار داره.
اگه از پارک لاله به سمت شمال خیابون کارگر حرکت کنین، پس از چند دقیقه پیاده روی، به یکی از معروف ترین موزه هنرای معاصر جهان می رسین.

بازدید از موزه هنرای معاصر تهران که یادگار دوران  هنر قبل از انقلابه و شاهکارهای هنر ایران و جهان در اون در برابر دید علاقمندان قرار گرفته رو به موزه گردای عاشق پارک لاله پیشنهاد می کنیم.

واسه رسیدن به پارک لاله،‌کار سختی در پیش ندارین، هم از سمت خیابون فاطمی و هم از سمت میدون انقلاب با به کار گیری خطوط مترو شهری تهران میشه به پارگ لاله و موزه هنرهای معاصر تهران رسید.

پارک لاله، در بلوار کشاورز تهران واقع شده که روزگاری، یکی از قشنگ ترین خیابونای تهران بود.

پارک ساعی

پارک ساعی، از نظر طراحی دید، ساختار جالبی داره و این رو کسایی که به این پارک و بقیه پارکای تهران رفته ان، می تونن فهمیده باشن. مهندس کریم ساعی، استاد دانشگاه تهران و مدیر سازمان جنگلای وزارت کشاورزی عصر پهلوی، کار ساخت این پارک رو شروع کرد اما به دنبال کشته شدن ایشون تو یه حادثه هوایی، این پروژه در سال ۱۳۳۱، متوقف شد.

اما هم جهت با پیشرفت شهر تهران، این پارک چند سال بعد تکمیل و استفاده شد.
از قدیمی ترین پارکای تهران حساب می شه که در خیابون ولیعصر قرار داره.
پوشش گیاهان متنوعی داره که از اون جمله میشه به کاج، نارون، چنارهای بلند، بید مجنون، افرای سه رنگ و کاج مشکی و بید قرمز، بلوط همیشه سبز صنوبر و سپیدار اشاره داشت. گونه نادری از پسته هم در اون جای داره و شاه بلوط هندی هم در اون مشاهده می شه.

پارک دارای فضاهای باحال و جذابی از جمله: برکه مصنوعی، پیست اسکیت، آمفی تئاتر روزباز، تندیس تفکر لیلی و مجنون، آب نمای موزیکال و حیات وحش مصوره.

در سالای گذشته، فرهنگسرای بانو به مساحت ۴ هزار متر مربع در ان احداث شده که بخشای مختلفی واسه آموزش مقولات فرهنگی و هنری به کودکان و نوجوانان داره.
پارک ساعی رو در خیابون ساعی، پایین از توانیر بازدید کنین.

از پارک ساعی تا خیابون شهید بهشتی تهران و رفتن به سینمای بزرگ آزادی،‌ فاصله زیادی نیس.
اگه یه آخر هفته به گشت و گذاری در پارک ساعی اقدام کردین، مشاهده یکی از فیلمای سینمای نوستالژیک آزادی تهران که روزگاری در آتیش سوخته بود و دوباره احیا شد رو هم یادتون نره.

پارک ساعی و خیابون وزرا و شیرینی فروش نوستالژیک وزرا در این محدود هم واسه قدیمیا، خاطره انگیزه.

پارک هنرمندان

از جمله پارکای تهران،‌ پارک هنرمندانه که پارک ایران شهر هم نامیده می شه.
محل تجمع گروه های هنر و عاشقان هنر در پایتخته و نمونه نام گذاری اش هم به واسطه پاتوق اهالی هنر بودن به نظر می رسه. طراحی هندسی و پوشش گیاهی چنار و سرو و اقاقیای اون، چهره زیبایی به این پارک داده.

تندیسایی از سبکای جور واجور هنرهای تجسمی در اون مشاهده می شه.
کتابخونه،‌ نگارخانه و آب نما و کتاب فروشی،‌ بخشایی از این پارک رو تشکیل میدن.
پارک هنرمندان، ۲۰ سال پیش احداث شد و نیم هکتار وسعت داره.

پارک هنرمندان در خیابون طالقانی، ایرانشهر و نبش خیابون برفروشان واقع شده که در ناحیه ۱ شهرداری منطقه ۶ تهرانه.

پارک المهدی

واسه کسایی که پایین میدون آزادی و در راه اتوبان شهید سعیدی تهران قرار دارن، پارک سی ساله و نیم هکتاری المهدی،‌ جای شناخته شده ای واسه گردشای صبحگاهی و شبونه س. در طراحی اون از روشای ترکیبی منظم و بی نظم استفاده شده و گیاهانی هم چون نارون،‌ اقاقیا، سرو نقره ای و ارغوان و زبون گنجشک و پروس در اون دیده می شه.

جالبه که بدونین در این پارک هم چون دریاچه خلیج فارس و پارک ملت (روزگاری نه خیلی دور)، دریاچه ای واسه قایق رانی هم آماده میشه که در کنارش،‌ شهر بازی هم قرار داره.
پیست اسکیت، کلینیک گل و گیاه و خونه اخبار و خونه شهروند، از جمله امکاناتیه که در این پارک در دسترس شهروندان تهرانی بوده و می تونن در زمان خستگی، از آلاچیقای پارک هم استفاده کنن.

پارک المهدی هر چند در جنوب تهرانه، اما بازدید از اون به دلیل طراحی باحال و پوشش گیاهی جور واجور و دریاچه مصنوعی اون، خیلی مهم میشه.

پارک بعثت

بازم پارکی در جنوب تهران که تقریبا نیم قرن قدمت داره.
این پارک بسیار بزرگ که بیشتر از ۵۰ هکتار وسعت داره، در منطقه ۱۶ شهرداری تهران واقع شده و به جای کوره های آجر پزی سال ۱۳۴۸، احداث پارک شروع شد.

طراحی اون به صورت آزاد و با به کار گیری خطوط غیر منظم و ارگانیک انجام شده که معماری دید جالبی رو به اون بخشیده. پوشش گیاهی متنوعی از جمله:‌سپیدار، نارون، چنار، سرو،‌ توسکا، بلوط، زبون گنجشک، اقاقیا، بید مجنون، صنوبر و کاج در اون جای داره.

در این پارک امکاناتی از جمله کتابخونه، دریاچه مصنوعی جهت قایقرانی و زمین بازی کودکان و شهر بازی احداث شده.
مجتمع ورزشی استخر الزهرا که در نزدیکی پارک قرار داره، فرصتی واسه شنای عاشقان ورزشای آبی جفت و جور می کنه.

پارک رازی

خیابون قزوین تهران‌، جاییه که گذر بعضی از شهروندان تهرانی به اونجا نیفتاده اما به هر حال‌، فضای قشنگتر با پوشش گیاهی جور واجور داره.
از اقاقیا و سرو نقره ای و کاج سدروس گرفته تا اکالیپتوس و زبون گنجشک و ارغوان و ختمی و میخک هندی در اون میشه دید.

این پارک قدیمی جنوب تهران،‌ از امکانات بسیار زیادی برخورداره که بازدید از اونو توجیه پذیر می کنه.
آب نما،‌ زمین بازی کودکان،‌ سالنای سرپوشیده چند منظوره،‌ برج فانوس دریایی، دریاچه،‌ آکواریم، شهر بازی و کتابخونه و یه خونه کشتی، در اون جا قرار داره.

جالبه بدونین، دفتر انجمن ایدز ایران هم در مکانی در این پارک واقع شده.
این پارک پر امکانات رو در خیابون مرادی،‌ جنب شهرداری منطقه ۱۱ تهران ببینین.
جایی که یکی از آخر هفته های پاییزی واسه دیدنش خوبه. تجربه ماهی گیری در این پارک رو یادتون نره!

بوستون ولایت

از دیگر بوستونای معروف در منطقه جنوبی پایتخته. در سالیان نه خیلی دور، اولین پایگاه هوایی کشور در این مکان احداث شد که امروزه تفرج گاه شهروندان این منطقه تهرانه. در این بوستون، شما با درشکه تفریحی و باغ راه ها برخورد می کنین که شاید در دیگه  پارکای دیگه تهران در دسترس نباشه. باغای متفرقه با پوششای گیاهی جور واجور قشنگتر و بخشایی واسه کاشت گیاهان فصلی و طرح ارگانیک از جمله بخشای این باغ حساب می شه.

از جمله امکانات این باغ میشه به باغ ایرونی اشاره کرد که با حرکت خطی آب و کاشت درختان به جهت تقویت چشم انداز محورهای اصلی و شاخص بوستون ولایت طراحی شده.
چند تندیس از جمله تندیس ظهر عاشورا، تندیسای ولایت، تندیس سرداران شهید و مفاخر ایران زمین در این پارک قرار داره.

شهربازی سرپوشیده و روزباز بزرگ این بوستون، عصرا پاتوق کودکان و نوجوانان این منطقه تهران می شه.

از جمله امکانات این پارک میشه به شهر ورزش با مساحت ۳۲ هکتار  شامل ورزشای هوایی،‌ صخره نوردی مصنوعی، بانجی جامپینگ، اسب سواری، موتور سواری صحرایی و زمین ورزشای توپی اشاره داشت. ده ها آلاچیقی که در این پارک قرار گرفته، فرصتی واسه پاییز گردی آخر هفته ای رو جفت و جور می کنه.

جالبه بدونین، این پارک دارای هفت ورودی بوده و سولهای ستاد بحران در این منطقه قرار گرفته که واسه سرویس دهی فوری در زمان زلزله به شهروندان این ناحیه، احداث شده.

این پارک  بزرگ پر امکانات کمتر شناخته شده تهرانی رو در نشانی انتهای اتوبان شهید نواب صفوی، نزدیک بزرگراه شهید تندگویان دنبال کنین.

جالبه که بدونین این پارک در مساحتی به وسعت بیشتر از یه میلیون متر مربع در سال ۱۳۹۰ احداث شد و در منطقه ۱۹ شهرداری تهران قرار داره.

[ منابع: شهرداری تهران، سازمان پارکا و فضای سبز تهران،