ساز و کار مالی ویژه اروپا «SPV‌»، با تاخیر آمد

ساز و کار مالی خاص اروپا واسه ایجاد تبادلات مالی و بانکی با ایران که قرار بود قبل از کریسمس ۲۰۱۹ میلادی راه اندازی شه به اواخر ژانویه ۲۰۱۹ میلادی افتاد و حالا آلمان، فرانسه و انگلیس، کانال رابطه مالی خاص واسه رد و بدل کردن پولی با ایران راه اندازی کردن تا به نظر خود از تحریمای سخت پولی آمریکا در امان باشن.

در حالی که قول‌های اتحادیه اروپا واسه ایجاد سازوکار مالی با ایران دیگه تکراری شده و خیلی اطمینانی به اون نیس، اما اروپا تازگیا اعلام کرده که ساز و کار مالی خاص موسوم به SPV در آستانه راه‌اندازیه. شبکه پرداخت جانشین تجارت با دلار واسه ایران در هفته‎‌های آینده به آخرین مرحله می رسه. در حالی که موگرینی از اجرای ساز و کار مالی آسون کردن تجارت با ایران تا آخر سال ۲۰۱۸ میلادی خبر داده بود، با پایان پیدا کردن این سال خبری از قدم عملی واسه ساز و کار مالی جدید موسوم به SPV نشد.

استقبال مقامات ایرونی از راه اندازی این کانال به دلیل این که خیلی دیر راه افتاد و هنوز ساز و کارش و تاثیر فعالیت اون درهاله ای از ابهام قرار داره، زیاد نیس و همه به بیان توییتری و اینستاگرامی «بیان امیدواری واسه موفقیت اس پی ایشون»، اکتفا کردن. این‌که اروپاییا حجم اقتصادی زیادی با ایران ندارن که خودشون رو واسه حفظ روابط  اقتصادی با کشورمون به آب و آتیش بزنن، واقعیتیه که نباید از ذهن دور داشت.

بیست و هشتم آبان ماه ۹۷ دکتر عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه گفته بود که هنوز هیچ کشوری حاضر نشده میزبانی ساز و کار مالی بین ایران و اروپا رو قبول کنه؛ اتریش و لوکزامبورگ قبول نکردن و اروپا ضعیف از ثبت SPVه. بیست و یکم مهر ماه یه روزنامه بلژیکی در گزارشی با اشاره به تلاش‌های اروپا واسه ایجاد کانال‌های مالی واسه ادامه تعاملات اقتصادی با ایران نوشته بود که وضعیت حقوقی ساز و کار اتحادیه اروپا واسه تجارت با ایران هنوز مشخص نیس.

وزیر امورخارجه اتریش که واسه نشست وزرای امورخارجه اتحادیه اروپا در بخارست پایتخت رومانی به سر می‌برد، با اشاره به ثبت ساز و کار مالی اتحادیه اروپا با ایران بر مهم بودن این موضوع تاکید کرد و گفت: اجرایی شدن سیستم INSTEX واسه شرکت‌های کوچیک و متوسط اروپایی مهمه.

مشاور وزیر امور خارجه گفت: اس پی ایشون یا ساز و کار خاص مالی هر روزی که ثبت شه و هر زمان که عملیاتی شه، مرحله مقدماتی واسه اجرایی کردن تعهدات ۱+۴ در ازای موندگاری اجرای برجام از طرف ایرانه.  بعضی  از کارشناسان اقتصادی و سیاسی گفته بودن که اروپا باید به این عقلانیت برسه که کارکرد مالی رو ارائه دهد تا سنگ بنایی واسه مراقبت از قدرت سیاسی اروپا در مقابل آمریکا در درازمدت باشه. ساز و کار خاص مالی آغازی واسه ایجاد یه کارکرد دراز مدت‌تر واسه خلاص شدن از سلطه آمریکا بر اقتصاد بین‌الملله.

داستان SPV یا INSTEX

تغییر SPV به INSTEX یا وسیله پشتیبانی مبادلات تجاری تغییر ماهوی در هدف و کارکرد چیزی که مورد توجه ایران بوده، نیس بلکه عنوانی فنی و جزیی‌تر از همون کانال مالی ایران و اروپا یا سازوکار خاص مالی (SPV) است. براساس اعلام مقامات ایرونی و اروپایی، مقر این شرکت در پاریسه و پر فیشر، بانکدار با سابقه آلمانی و رئیس قبلی کامرتس بانک، ریاست این شرکت رو برعهده می‌گیرد. هم اینکه انگلیس ناظر بر فعالیت اون میشه. علاوه بر این یه دیپلمات از هر سه وزارت خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان در این شرکت واسه آسون کردن کار هستن.

همون‌طور که قبل از این بعضی مقامات و رسانه‌ها به اون اشاره کرده بودن، این وسیله در قدم اول روی لازم‌ترین بخش‌ها از جمله شکلای جور واجور دارویی، جنسای پزشکی و کشاورزی و غذایی تمرکز داره و اتحادیه اروپا از تجارت قانونی با ایران در این مورد‌ها پشتیبانی می‌کنه.

این شکلای جور واجور با اینحال‌که به طور رسمی از طرف آمریکا در لیست تحریم‌های باز گردانده شده، نیستن اما با کارشکنی‎ آمریکا در راه نقل و انتقال مالی و تجاری در صادرات و واردات با مشکلات بسیاری رو به رو شده.
از سویی با در نظر گرفتن مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌ های آمریکا بر سر راه ایجاد و اجرایی کردن این کانال مالی، به نظر سه کشور اروپایی تلاش دارن تا با ایجاد حساسیت کمتر، پایه‌های عملیاتی شدن اونو با جنسای لازم و انسانی سفت کنن.

در بیانیه گذشته اتحادیه اروپا اومده که ایجاد این وسیله اولین قدم مهمه که به وسیله سه کشور اروپایی ورداشته شده و عملیاتی کردن اون قدم به قدم انجام می شه. هم اینکه کار روی جزئیات قابل لمس و عملیاتی واسه مشخص کردن چگونگی فعالیت این شرکت و همکاری هم جهت با ایجاد نهاد مؤثر و شفاف واسه عملیاتی کردن اون ادامه داره.

این بیانیه هم اینکه تاکید داره: وسیله پشتیبانی مبادلات تجاری، می خواد در درازمدت علاوه بر کشورای اروپایی روی کشورای سوم که مایل به تجارت با ایران هستن، گشوده شه.
در عین حالا که سه کشور اروپایی بازم چگونگی رسیدن این کشورها به این وسیله رو در دست بررسی دارن.

در بخش دیگری از این بیانیه اومده: فعالیت وسیله پشتیبانی مبادلات تجاری برابر با بالاترین معیارهای بین‌ المللی در مورد پولشویی ، مقابله با تأمین مالی تروریسم (AML/CFT) و پیروی از تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل میشه. از این رو سه کشور اروپایی از ایران می‌خواهند فوراً همه لوازم برنامه اقدام FATF رو اجرایی کنه.

دولت ایران با ارائه چهار لایحه مربوط به موضوع مبازره با پولشویی و تأمین مالی تروریسم تلاش کرده تا لوازم و عناصر اجرای FATF رو جفت و جور کنه، اما این پیشنهادات در بخش‌هایی از مراجع قانونی و حکومتی بازم در دست بررسیه.