by از برج پیزا در ایتالیا گرفته تا بیگ بِن در بریتانیا، خیلی از سازه های شناخته شده جهان ویژگیای باحال و متمایزی دارن. با این وجود معماری کج در تاریخ بی سابقه نبوده و خیلی از سازه های مدرن، مانند برج ۱۶۵ متری مونترال که کج بودن ۴۵ درجه ای، اونو به بلندترین برج کج در جهان تبدیل می کنه هم عمداً کج ساخته شدن. البته سازه های قدیمی هم وجود دارن که کج بودنشون ربطی به خیالات معماران اونا نداشته و این کج شدگی که بعدا در این سازه ها به وجود اومده باعث تعجب و حیرت زدگی همه کارشناسان سازه شده.
جون بورلند به عنوان یه مهندس عمران شناخته شده به سی ان ان گفته که اگه خیلی از آسمانخراشای کج به طور کاملً ایمن هستن اما خیلی از مردم علاقه ای به زندگی در اینجور سازه هایی ندارن. بورلند که راه حلایی رو واسه ثابت نگه داشتن برج پیزا و بیگ بن طراحی کرده در این باره میگه:” اگه ساکنان یه ساختمون بفهمن که ساختمون اونا در حال کج شدنه از این موضوع خوشحال نمی شن مگه این که این کج شدگی اون قدر زیاد باشه که اونا بتونن مردم رو تشویق به بالا رفتن از اون بکنن”.
دلیل این که به چه دلیل ساختمانی کم کم کج شده و چیجوری میشه اینجور مشکلی رو حل کرد، مبحثی پیچیده در بخش زمین شناسی و مهندسیه که به اون ژئوتکنیک می گن. ایشون دلایل کج شدن ساختمانا رو اینطور عنوان می کنه.
“زمین بعضی از این سازه ها ممکنه نقاط نرم یا ضعیفی داشته باشن که کشف نشده ان. هم اینکه ممکنه خطاهای زمین شناسی وجود داشته باشن یا این که در زیرسازیای خود به اندازه کافی پایین نرفته باشین. حتی ممکنه در مورد طراحی ونوع فونداسیون هم دچار اشکال محاسباتی شده باشین. پس دلایل زیادی هست که از زمین و نوع طراحی تا کنترل و نظارت بر ساخت متفاوت میشه. هر چند این موضوع در اصل مربوط به طبیعته اما مقصر اصلی انسانه که این زمین رو به طوری کلی و به درستی بررسی نمی کنه”.
ایشون در مورد چگونگی ثابت کردن بناهایی مانند برج پیزا میگه که این کار ً ساده س! اما به مهارت و کارشناسی زیادی نیاز داره و مهم تر از همه اینه که زمین دور و بر سازه رو بررسی کرده و دلیل کج شدن اونو مشخص کرد.
یکی از روشای سنتی واسه حل مشکل کج شدن سازه ها به کار گیری تزریق دوغابه که با این کار قسمت فرو رفته زمین کمی بالا میاد. این روش باید با دقت کامل و تجیهزات مدرن و تخصصی انجام گیرد. در بعضی از موارد هم میشه با شکافت پایه سازه در اون جکایی رو کار گذاشت که ساختمون رو به حالت مستقیم درخواهند آورد، روشی که بارها مورد استفاده قرار گرفته.
در برج پیزا از اون جایی که زمین دور و بر اون بسیار نرم بوده عکس این کار انجام شده و مقداری از زمین در قسمت مقابله ورداشته شده.
ایشون در این باره میگه:” پیزا بسیار منحصر به فرد بوده و کاری بسیاری فنی روی اون شکل گرفت ولی بهترین راه واسه تشریح شرایط اون به کار گیری یه قیاسه. زمینی که برج پیزا روی اون ساخته شده بسیار نرم بوده و توانایی فشرده شدن داره.
میشه دلیل کج شدن اونو با کج شدن سازه هایی که کودکان با به کار گیری آجرهای چوبی یا پلاستیکی در کف خونه میسازن مقایسه کرد.
بچه ها می دونن که اگه روی یه صفحه چوبی بسیار سفت قرار داشته باشین می تونین برجی بسازین که بسیار مرتفع باشه اما اگه برج سازی رو روی قالی انجام بدین تنها می تونین تا ارتفاع خاصی پیش برید و بعد از رسیدن به اون ارتفاع محدود، سازه شروع به کج شدن می کنه.
هر چقدر هم تلاش کنین نمی تونین از ان مقدار بالاتر برید. این بدین دلیله که وقتی برجی شروع به تکون خوردن می کنه، حتی اگه یه ذره باشه، مرکز ثقل جابجا شده و این موضوع برج رو به سمتی که در حال حرکت به اون سمته بیشتر مایل می کنه”.
ایشون عقیده داره که برج پیزا یکی از شاهکارهای معماریه و حتی اگه کج هم نبود مطمئنا یکی از سازه های شناخته شده و بی بدیل تاریخی به حساب می اومد.
