پیامدهای تجدید ارائه صورت­های مالی،پایان نامه درباره صورتهای مالی

پیامدهای تجدید ارائه صورت­های مالی

تعدیلات سنواتی و تجدید ارائه صورت­های مالی دوره­های قبل، پیامدهای منفی متعددی را به همراه دارد. رقم سود خالص، مبنای محاسبه مواردی نظیر پاداش هیأت مدیره، مالیات و سود تقسیمی به سهام‌داران است. علاوه بر این، سود هر سهم و نسبت قیمت به سود هر سهم ازجمله شاخص­هایی است که مورد استفاده تحلیل­گران و سرمایه‌گذاران قرار می­گیرد. در نتیجه ارائه نادرست سود و اصلاح آن در دوره­های بعد، یعنی پس از گرفتن تصمیم‌های مربوط، آثار مالی و اقتصادی برای افراد مختلف خواهد داشت (نیکبخت و رفیعی، 1390: 169). در ادامه برخی از پیامدهای تجدید ارائه صورت­های مالی توضیح داده شود.

2-2-4-1- واکنش بازار به تجدید ارائه­

بسیاری از صاحب­نظران اعتقاد دارند که تجدید ارائه موجب نگرانی در مورد کیفیت گزارشگری مالی شده است (لویت^[1]، 1998؛ پالمرس و شولز، 2000: 3)و بازار به خبر تجدید ارائه، واکنش منفی نشان می­دهد(ریچاردسون[2] و همکاران، 2002: 2؛ اخیجب[3] و همکاران، 2005: 327). اداره پاسخ‌گویی دولتی ایالات متحده[4] که به­عنوان بازوی حسابرسی، بازرسی و تحقیقاتی قوه مقننه امریکا (کنگره ایالات متحده[5]) عمل می­کند؛ پژوهش­هایی در سال­های 2002 و 2006 برای بررسی واکنش قیمت­های سهام به خبر تجدید ارائه صورت­های مالی انجام داد. نتایج این پژوهش­ها حاکی از آن است که قیمت­های سهام تنها چند روز پس از مشخص شدن تجدید ارائه به میزان قابل‌توجهی سقوط کردند (اداره پاسخ‌گویی دولتی ایالات متحده، 2002: 25 و 2006: 23). همچنین، اگرچه تعیین اثر بلندمدت تجدید ارائه بسیار مشکل است، اما به نظر می­رسد اثر بلندمدت آن‌هم منفی باشد (اداره پاسخ‌گویی دولتی ایالات متحده، 2002: 5).

نتایج بررسی­های انجام‌شده توسط پالمرس و همکاران (2004) نشان می­دهد که واکنش بازار سرمایه به تجدید ارائه در اثر تنزل چشم­انداز آتی شرکت و افزایش عدم اطمینان در مورد این چشم­انداز صورت می­گیرد (برگرفته از گرتسن و همکاران، 2006: 431). معمولاً چشم­انداز آتی شرکت زمانی تنزل می­یابد که از طریق تجدید ارائه صورت­های مالی، سود خالص آن کاهش پیدا کند. تجدید ارائه علاوه بر خدشه‌دار کردن روند مطلوب آینده شرکت‌ها باعث ایجاد حس عدم اطمینان پیرامون اعتبار مدیریت و سیستم گزارشگری شرکت­ها به­ویژه در زمانی می­شود که کلاه­برداری صورت می­گیرد. اگر مدیریت سعی در گمراه کردن سهام‌داران داشته باشد، اعتماد آن‌ها به اطلاعات ارائه‌شده از سوی مدیریت کاهش می­یابد و به دنبال آن دیدگاه سرمایه­گذاران نسبت به شرکت تغییر می‌کند (گرتسن و همکاران، 2006: 432-431). هریبار و جنکینز (2004) معتقدند که تجدید ارائه موجب کاهش سودهای مورد انتظار آتی و افزایش هزینه سرمایه شرکت می­شوند (هریبار و جنکینز، 2004: 337). به عبارتی می‌توان گفت تجدید ارائه هم از طریق کاهش جریان­های نقدی و سود مورد انتظار آتی و هم از طریق افزایش نرخ تنزیل استفاده‌شده از سوی سرمایه­گذاران باعث کاهش ارزش بازار شرکت می­شود. واکنش­های بازار به همه تجدید ارائه­ها یکسان نیست، زیرا ویژگی­های تجدید ارائه­ها از چندین جهت مهم با هم تفاوت دارند. تجدید ارائه ممکن است بر حساب­هایی تأثیر بگذارد که از نظر سرمایه­گذاران برای ارزیابی شرکت بااهمیت تلقی می­شوند (مثل درآمد) یا بر حساب­هایی که اهمیت کمتری دارند (مثل سرقفلی). ارائه­های اشتباهی که منجر به تجدید ارائه می­شوند ممکن است به علت اشتباهات غیرعمدی یا انتخاب­های هدفمند رویه­های حسابداری باشند (پالمرس و همکاران،2001: 2). اصلاح درآمد دوره­های گذشته می­تواند بر توان سودآوری آتی شرکت نیز اثرگذار باشد؛ بنابراین تجدید ارائه ناشی از اصلاح درآمد دوره­های گذشته دارای تأثیرات مخرب­تری نسبت به تجدید ارائه به دلیل سایر موارد است. به‌بیان‌دیگر، شواهد حاکی از آن است که سرمایه­گذاران به تجدید ارائه صورت­های مالی به دلیل اصلاح اشتباه ناشی از شناسایی درآمد نسبت به سایر دلایل، واکنش شدیدتری نشان می­دهند. بنابراین، پیش­بینی می­شود تجدید ارائه به دلیل اصلاح اشتباه ناشی از شناسایی درآمد واکنش منفی­تری از جانب بازار سرمایه، در پی داشته باشد (گرتسن و همکاران، 2006؛ وو، 2002). شولز (2008) هم اعتقاد دارد که شدت واکنش منفی بازار در مواردی شدیدتر است که تجدید ارائه صورت­های مالی در مواد مرتبط با تقلب یا اثرگذار بر درآمد شرکت باشد. برای نمونه نتایج پژوهش پالمرس و همکاران (2004) نشان می­دهد که اگر به دلیل تجدید ارائه، سود کاهش یابد واکنش بازار در تاریخ اعلان خبر ارائه مجدد، منفی خواهد بود. آن‌ها یافتند که میانگین نرخ بازده غیرعادی انباشته در طی دوره دو روزه بعد از اعلان خبر تجدید ارائه 9 درصد کاهش یافته است. نتایج پژوهش­های اداره پاسخ‌گویی دولتی ایالات متحده (2002 و 2006) نشان می­دهد که قیمت­های سهام تنها چند روز پس از مشخص شدن تجدید ارائه به میزان قابل توجهی سقوط کردند.

2-2-4-2- تغییرات حاکمیت شرکتی

استقلال و تجارب مالی اعضای هیأت مدیره و کمیته حسابرسی با گزارش نادرست صورت­های مالی ارتباط منفی دارد. به‌بیان‌دیگر، در شرکت­هایی تجدید ارائه صورت­های مالی پایین است که اعضای کمیته حسابرسی و هیأت مدیره آن‌ها مستقل و غیر اجرایی هستند و در حوزه حسابداری از تجارب ارزشمندی برخوردارند. در حقیقت، استقلال اعضای هیأت مدیره و کمیته حسابرسی بر فرایند گزارشگری مالی تأثیر می­گذارد (ثقفی و همکاران، 1390: 17). اگر تجدید ارائه باعث کاهش سودهای گزارش­شده قبلی گردد، این موضوع بیانگر عملکرد ضعیف شرکت خواهد بود و احتمالاً تغییرات حاکمیت شرکتی به دنبال تجدید ارائه رخ خواهد داد (روتنستین[6]، 2008). گرتسن و همکاران (2006) نیز معتقدند عدم همسویی بین مدیریت و حسابرسان، مشکلات مربوط به تجدید ارائه را افزایش می­دهد. لذا، این احتمال وجود دارد که پس از تجدید ارائه صورت­های مالی، اعضای هیأت مدیره و یا حسابرسان تغییر کرده و افراد جدیدی جانشین آن‌ها شوند (گرتسن و همکاران، 2006: 437-436). برای نمونه نتایج پژوهش لی­یو[7] (2007) نشان می­دهد که سهام‌داران شرکت­هایی که صورت­های مالی خود را تجدید ارائه کرده­اند، به تغییر حسابرس، مدیرعامل و مدیر مالی شرکت رأی مثبت می­دهند. همچنین لی­یو (2007) به این نتیجه رسید که اعلان تجدید ارائه به­طور معناداری موجب افزایش احتمال برکناری و تغییر حسابرسان می­شود.

2-2-4-3- کاهش اعتماد جامعه نسبت به اظهارنظر حسابرسان

یکی دیگر از پیامدهای منفی تجدید ارائه و تعدیلات سنواتی، اثر آن بر اعتبار حسابرس است. هدف حسابرسان اعتباربخشی به صورت‌های مالی است و زمانی که صورت­های مالی حسابرسی شده دوره­های گذشته به دلیل اشتباهات حسابداری قابل توجه بارها تجدید ارائه شود، اعتماد جامعه نسبت به اظهارنظر حسابرسان کاهش می­یابد (نیکبخت و رفیعی، 1390: 169).

2-2-4-4- کاهش رشد شرکت

تجدید ارائه‌ می‌تواند توانایی شرکت را در تأمین مالی خارجی با هزینه‌ پایین به تأخیر اندازد. ناتوانی در دسترسی به تأمین مالی خارجی با هزینه‌ پایین می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های شرکت را محدود کند و موجب کاهش رشد شرکت، مخصوصاً رشد خارجی شود (البرینگ و همکاران، 2013). برای این ادعا چندین استدلال وجود دارد. نخست اینکه، تجدید ارائه مورد اعتماد بودن گزارشگری مالی شرکت را با عدم اطمینان مواجه می‌کند، زیرا تجدید ارائه سرمایه‌گذاران را از این امر آگاه می‌کند که آن‌ها از اطلاعات نادرستی درباره‌ی ارزش شرکت استفاده می‌کرده‌اند (کارپوف[8] و همکاران، 2008). در نتیجه تجدید ارائه می‌تواند باعث شود که سرمایه‌گذاران دیگر جنبه‌های عملیات و عملکرد گزارشگری شرکت را زیر سؤال ببرند (گراهام و همکاران، 2008). دوم اینکه، فرض می‌شود که تجدید ارائه منجر به بازبینی اعتماد به جریان‌های نقدی آینده‌ شرکت می‌شود. گراهام و همکاران (2008) بیان می‌کنند که تجدید ارائه اعداد مالی تاریخی را تغییر می‌دهد، بنابراین پیش‌بینی‌های مبتنی بر این اعداد تغییر می‌کند. با این فرض که اکثریت تجدید ارائه‌ها سودها را کاهش می‌دهند، تجدید ارائه می‌تواند بر قابلیت شرکت در فراهم کردن وجوه خارجی تأثیر منفی داشته باشد چرا که تجدید ارائه بدین معنی است که شرکت در شرایط بدتری از آنچه تصورِ آن می‌رفت، قرار دارد. سوم اینکه، تجدید ارائه می‌تواند منجر به مسائل دادخواهی شود که این امر می‌تواند چشم‌انداز آینده‌ شرکت را بدتر کند (پالمرس و شولز، 2004). به نوبه‌ی خود این مسائل می‌تواند شرکت را از دست‌یابی به تأمین مالی خارجی با هزینه‌ پایین به تأخیر اندازد. همچنین تجدید ارائه می‌تواند به شهرت شرکت صدمه بزند، که این امر می‌تواند تأثیراتی منفی بر جریان‌های نقدی واقعی ایجاد کند و در نتیجه ارزش‌گذاری شرکت را پایین آورد (گراهام و همکاران، 2008). برای نمونه، احتمال دارد که سرمایه‌گذاران، مشتریان و تأمین‌کنندگان شرایط تجاری (قراردادی) خود را تغییر دهند و جریان نقدی شرکت را کاهش می‌دهد. این کاهشِ در جریان نقدی شرکت می‌تواند بر رشد شرکت، به ویژه رشد داخلی شرکت تأثیر منفی داشته باشد. (البرینگ و همکاران، 2013).

[1]. Levitt

[2]. Richardson

[3]. Akhigbe

[4]. United States Government Accountability Office

[5]. United States Congress

[6]. Rotenstein

[7]. Liu

[8]. Karpoff