تعريف سرمايه گذاري و سطح سرمايه گذاري
از دیدگاه کلي، سرمايه گذاري به معناي مصرف پول‌های در دسترس براي دستيابي به پول‌های بيشتر در آينده است. به عبارت ديگر سرمايه گذاري يعني به تعويق انداختن مصرف فعلي براي دستيابي به امکان مصرف بيشتر در آينده (ويليام شارپ و دیگران[1]، 1995).
در ارتباط با سرمايه گذاري تعاريف متفاوتي وجود دارد که در اين تحقيق از دو تعريف زير استفاده شده است:
1) سرمايه گذاري نوعي دارايي است که واحد سرمايه گذار براي افزايش منافع اقتصادي از طریق توزيع منافع (به شکل سود سهام، سود تضمین شده و اجاره)، افزايش ارزش یا سایر مزايا (مانند مزاياي ناشي از مناسبات تجاری) نگهداري می‌کند (استاندارد حسابداري شماره 15، حسابداري سرمايه گذاری‌ها)
2) سرمايه گذاري عبارت است از تغيير در خالص ارزش دارایی‌ها (بهرام فر و مهرانی،1383، ص 31).
2-1-4-2 تعريف میزان سرمايه گذاري و ماهیت آن
برای تعریف سطح سرمایهگذاری دو تعریف به شکل زیر ذکر شده است که در این پژوهش مقصود ما از تعریف سطح سرمایهگذاری تعریف دوم میباشد.
تعریف اول: میزان سرمايه گذاري عبارت است از نسبت تغييرات دارایی‌ها در هر سال نسبت به داراییهای سال قبل (عباسي و ابراهیم زاده،1390)
تعریف دوم: میزان سرمایهگذاری، عبارتست از بالا یا پایین بودن میزان وجه نقد پرداختی جهت سرمایهگذاری شرکتها در داراییهای غیر جاری، اوراق مشارکت، سهام و غیره.
به عبارتي از آنجا که سرمايه گذاري با هدف کسب سود و بازده در آینده صورت می‌گیرد، سطح سرمايه گذاري يعني اينکه شرکتها یا واحدهای تجاری جهت سرمایهگذاری در داراییهای غیر جاری، اوراق قرضه و سهام با توجه به ريسک و بازدهی سرمايه گذاري خود، ميزانی از وجوه مالي قابل تبديل خود به يک يا چند نوع دارايي را براي مدت زماني در زمان آتي جهت کسب سود و بازدهی نگهداري خواهند کرد.
ماهيت و سطح و میزان سرمايه گذاري يک واحد تجاري و حجم فعاليت آن در زمینه‌ی خريد، نگهداري و فروش سرمايه گذاری‌ها در واحدهای مختلف فرق می‌کند. براي برخي واحدهاي تجاري خصوصاً واحدهايي که در بخش‌های خاص خدمات مالي فعاليت دارند، فعاليت سرمايه گذاري بخش عمده‌ی عمليات واحد تجاري را تشکیل می‌دهد و عملکرد آن در زمینه‌ی سرمايه گذاري به ميزان قابل ملاحظه اي بر نتايج عمليات آن تأثیر می‌گذارد. برخي واحدهای تجاري از قبیل شرکت‌های تخصصي سرمايه گذاري صرفاً در زمینه‌ی نگهداري و مدیریت پرتفوي سرمايه گذاري، در بلند مدت فعاليت می‌کنند تا براي صاحبان سرمایه‌ی خود درآمد يا رشد سرمايه فراهم آورند. براي ساير واحدهاي تجاري،
سرمايه گذاري ممکن است به عنوان يک منبع وجوه مازاد نگهداري شود و بخشي از فعاليت مديريت وجوه نقد آن را تشکيل دهد. همچنين يک واحد تجاری ممکن است به منظور اعمال نفوذ قابل ملاحظه یا اعمال کنترل بر سیاست‌های مالي و عملیات واحد تجاری ديگر، در سهام آن سرمايه گذاري کند. به علاوه
سرمايه گذاري ممکن است به منظور تحکيم رابطه‌ی تجاري یا دستیابی به مزيت تجاري نگهداري شود. (استاندارد حسابداري شماره 15 تحت عنوان حسابداري سرمايه گذاری‌ها).
2-1-5 انواع سرمايه گذاري[2]
سرمايه گذاری‌ها به دو شکل عمده‌ی واقعي و مالی تقسيم می‌شوند. سرمايه گذاری‌های واقعي، نوعي سرمايه گذاري است که فرد با فدا کردن ارزشي در زمان حاضر، نوعي دارايي واقعي بدست می‌آورد. خريد ملک يا آپارتمان نمونه اي از اين سرمايه گذاري است. در سرمايه گذاري مالي، فرد در ازاي فدا کردن ارزش حاضر، نوعي دارايي مالي که نتیجه‌ی آن معمولاً جریانی از وجوه نقد است بدست می‌آورد (عبداله زاده، 1381).
در اقتصاد سنتي اکثر سرمايهگذاری‌ها از نوع واقعي بوده‌اند، اما در اقتصاد پيشرفته عمده‌ی
سرمايهگذاری‌ها بر روي داراییهای متمرکز صورت می‌گیرد و توسعه‌ی مؤسسات سرمايه گذاري مالي راه را برای سرمايه گذاري واقعي امکان پذير می‌کند. در واقع اين دو شکل سرمايه گذاري نه تنها در مقابل يکديگر نيستند، بلکه مکمل هم نيز می‌باشند (هاوگن[3]،1990).
2-1-6 محيط سرمايه گذاري[4]
محيط سرمايه گذاري در برگیرنده‌ی انواع اوراق بهادار قابل معامله مي باشد و از طرف ديگر، وقتي صحبت از محيط سرمايه گذاري می‌شود، بايد مکان و چگونگی خريد و فروش اوراق بهادار را مد نظر قرار دهيم (ابزري و صمدی، 1385)، به طور کلي اجزاي محيط سرمايه گذاري را می توان به سه دسته تقسيم کرد:
1-اوراق بهادار يا داراییهای مالي
2-بازارهاي اوراق بهادار يا بازارهاي مالي
3-واسطه ها یا مؤسسات مالی
2-1-7 فرايند سرمايه گذاري[5]
در فرایند سرمايه گذاري به چگونگي تصميم گيري سرمايه گذار در اوراق بهادار قـابل معامله و میزان سرمايه گذاري در هر کدام از انواع اوراق و زمان انجام سرمايه گذاري پرداخته می‌شود. رويه اي شامل مراحل زير براي تصميم گيري در اين باره به عنوان اساس فرآيند سرمايه گذاري مطرح میباشد:
2-1-7-1 خط مشي سرمايه گذاري[6]
در این مرحله به تعيين اهداف و میزان ثروت قابل سرمايه گذاري و شناسایی گونه هاي بالقوه‌ی داراییهای مالي به منظور قرار دادن در سبد سرمايه گذاري پرداخته می‌شود. اهداف سرمايه گذاري را باید بر اساس ريسک و بازده بيان کرد و شناسایی داراییهای مالي تشکيل دهنده‌ی سبد را بر اساس اهداف سرمايه گذاري و میزان ثروت قابل سرمايه گذاري و ملاحظات سرمايه گذار صورت داد (ويليام شارپ، 1995).
2-1-7-2 تجزيه و تحلیل اوراق بهادار[7]
در ساده‌ترین شکل اين تجزيه و تحلیل، به مطالعه‌ی قیمت‌های بازار اوراق بهادار در جهت پيش بيني تغييرات آتي پرداخته می‌شود. در اين روش به منظور شناسايي روندها و الگوهای تکراري موجود در تغييرات گذشته‌ی قيمت اوراق بهادار به مطالعه‌ی قیمت‌های گذشته‌ی آن‌ها پرداخته و مورد تجزيه و تحلیل قرار می‌گیرند. تهیه‌ی الگوي تغييرات قيمت اوراق بهادار بر اساس تغييرات گذشته با این فرض صورت ميگیرد که روندها و الگوهای گذشته در آینده نيز تکرار خواهد شد و بر این اساس تحليل گران اوراق بهادار اميدوار به پيش بيني دقيق تغييرات آتي قيمت اوراق میباشد (فرانسيس[8]، 1976).
2-1-7-3 تهیه‌ی سبد سرمايه گذاري[9]
گام سوم در فرایند سرمايه گذاري شامل شناسايي و تعیین داراییهای مورد نظر براي سرمايه گذاري و یافتن نسبت سرمایه‌ی اختصاص يابنده از ثروت سرمايه گذار به هرکدام از داراییهای منتخب میباشد. در این مرحله سرمايه گذاران با توجه به مراحل قبلي به استفاده از موارد زير در تهیه‌ی سبد مورد نظر می‌پردازند:
1- تجزيه و تحلیل اوراق بهادار به صورت فردي و پیش بيني تغييرات قيمت هرکدام از آن‌ها.
2- پيش بيني تغييرات کلي قيمت سهام عادي و ارتباط آن‌ها با اوراق بهادار با درآمد ثابت.
3- تهیه‌ی سبدي که با یک سطح معین در بازده ي داراي حداقل ريسک باشد. در واقع سرمايه گذاران با توجه به ميزان ريسک و بازدهي هر یک از اوراق بهادار يا دارايي مورد نظر از طريق تجزيه و تحلیل فردي آن‌ها و رابطه‌ی بين نرخ‌های بازدهي، ميتوانند به مجموعه اي دست يابند که درازاي ميزان معيني از ريسک داراي بالاترين نرخ بازده میباشد (ابزري و صمدی،1385).
[1] – William sharp and et al
[2]– Types of investment
[3] – Haugen
[4] – investment environment
[5] – investment process
[6] – Investment policy
[7] – Investment Analysis
[8] – Fransis
[9] – preparation of the portfolio
